Yörük göçü Gülnar’da turizme açıldı

Mersin’in Gülnar ilçesinde 17 Nisan 2024 tarihinde başlayıp 22 Nisan 2024 tarihinde sona eren 5 günlük Yörük göçü turizme açıldı.

Turizmde Taşeli platosu olarak bilinen Kadim Taşeli Coğrafyası’nda gerçekleştirilen, kökeninin Tunç Çağı’na kadar uzandığı geleneksel bir kültür olarak kabul gören Yörük kültürünü daha iyi tanıtımını sağlamak amacıyla katılımcılara açılan göç etkinliği büyük ilgi gördü. Gerçekleştirilen etkinlik, Yörüklerin yaşam koşullarını gerçek yol güzergâhlarında takip ederek onları daha yakından tanıyıp sorunları kadar mutluluklarıyla da iç̧ içe olmayı hedefliyor.

Yapılan açıklamada “göç yollarında konargöçer Yörüklerle birlikte hareket edilerek, katılımcıların bu özgün kültürü yaşayarak deneyimlemeleri, bölge coğrafyası içerisinde gerçekleştirilen etkinlikle yöre folklorunu canlı sunumlarla katılımcılara tanıtılması amacıyla oluşturulmuş bir etkinliktir” ifadeleri yer aldı. Sonuç bildirgesi şu şekilde;

Yörük göçünün amaç̧ ve kapsamı

Etkinlik Mersin ili Gülnar İlçesi’nde kadın girişimci ve kırsal kalkınma ile ilgili özellikle kadınlar için projeler üreten Fatma Su Hanım’ın Yörük yürüyen Türk demekti, yürüyen türkü demekti sloganı ile yola çıkarak projelendirilmiştir.

Yöre kültürünün en önemli parçalarından biri olan konargöçer Yörük kültürünü doğal ortamında tanıtmak ve yaşatılmasını sağlamaya yönelik Anadolu coğrafyasının farklı il ve ilçelerinden misafir ettiği ve bundan sonra da edeceği, katılımcılarla gerçekleştirmeyi hedeflediği bir organizasyondur. Yörük kültürü ile birlikte bölgenin folkloründe yer almış, eskimeye yüz tutan etnografik eserler, bölgenin yöresel yemek kültürü, tarımsal faaliyetlerinin tanıtılması amaç edinilmiştir.

Meralar daraldı keçi sayısı azaldı

Bin yıllardır birikimlerle devam eden, bulunduğu coğrafyanın şekillendirdiği konargöçer Yörük kültürü, modern dünyamızın olumsuz baskıları altında giderek yok olma tehditi ile karşı karşıya kalmıştır. Yaylak ve kışlaklarda meraların daralması, keçinin orman gelişimi üzerinde olumsuz baskı oluşturduğu düşüncesinin kimi akademik çevrelerce bilinçli olarak yapılan yayınlarla gündemde tutulup keçi sayısının azalmasına sebep olmuştur.

Planlı azalmaya yönelik düşünce ve uygulamaların, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından gelecekte telafisi mümkün olmayan projeler şeklinde uygulanması ne yazık ki ülkemizde Yörük kültürü üzerinde ciddi tahribatlar yaratmıştır. Bu tahribatlar hem keçi sayısında son otuz yılda yüzde 60’ın üzerinde azalmaya neden olurken, aynı zamanda Yörük kültürünün bir parçası olan deve, at, katır gibi hayvan türlerinin azalmasına yol açtığı gibi geleneksel dokuma kültürü olan çul, halı, kilim, keçe, çadır vb. Ürünlerin üretimini de yok denecek seviyeye indirmiştir. Yine bir başka sorun yem ilaç̧ gibi girdilerin yüksek fiyatlarda oluşu, koyunyünü ve keçi kılı ile gerçekleştirilen üretimlerin yok oluşu bu kültürü olumsuz yönde etkilemektedir.

Göç boyunca hayvanların ihtiyaçları dikkate alındı

Etkinlik boyunca hareket saatlerini ve konaklama yerlerini belirleyen hayvanların tutum, davranışları ve ihtiyaçları olmuştur. İnsan müdahalesi sadece arkanın toplanması ve ihtiyaçların giderilmesinde geçerlilik göstermiştir. Katılımcıların sadece bir kısmına eşlik edebildiği göç, öğle saatlerinde hayvanların yorgunluğu ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak çam ormanları ve makilik içerisinde kurulan çadır ile son bulmuş hayvanlar ve sahipleri bir süreliğine dinlenmeye çekilmiştir.

Yöresel yiyecek ve içecekler ikram edildi

Fatma Su Hanım burada yöresel bir kültür olan yanlık ayranının ve yağın nasıl çıkarıldığı, yanlık tulumunun nasıl ve hangi hayvan derisinden yapıldığı, yanlığı yayan bişşeğin hangi ağaçtan ve nasıl yapıldığı ile ilgili sunumunu canlı olarak yapmıştır.. Aynı zamanda Gülnar ilçesinde Halk Eğitim okulunda usta öğretici olan ve tantuni sunumunu gerçekleştiren aşçı, Keman çalarak yöresel türkülerle katılımcılara müzik ziyafeti sundu.

Katılımcılar Yörüklerle anı yaşadı ve onlara eşlik ettiler

Katılımcılardan bir gurup konargöçer aileyi çadırında ziyaret ederek sohbet edip çaylarını içmiş dertlerini mutluluklarını, çocuklarının hayallerini dinlemiş, keçi sağımına eşlik etmiş, süte peynir mayalamış hayvanların bakımına yardımcı olmuştur. Bir gurup ise hayvanları çobanlarla otlatmaya götürüp aktivitelere eşlik ederek hem çobanları dinleme hem de bu deneyimi yaşama olanağına sahip olmuştur
Yörük kültürünün dünyaya tanıtılması amacıyla; göç etkinliğinin önümüzdeki yıl yabancı turistlere de açılacağı kaydedildi